Algemeen04.07.2013

Fotografie tips & tricks deel 1: diafragma (scherptediepte)


Laatst sprak ik een vriendin van me die aan me vroeg of ik haar de belangrijkste functies van haar nieuw gekochte spiegelreflexcamera wilde uitleggen. Ze gaat binnenkort op vakantie en wil niet alles op de automatisch stand fotograferen.

Aangezien ik na het recentelijk behalen van het diploma ‘vakfotograaf’ aan de fotovakschool toch wel de nodige kennis heb vergaard, is dat natuurlijk geen enkel probleem. De vaak te technische en saaie gebruiksaanwijzing doornemen is voor veel mensen dan ook niet weggelegd. Vandaar dat ik besloten heb om de drie belangrijkste onderdelen eens onder de loep te nemen zodat je deze meteen kunt gebruiken op je aankomende vakantie.

Diafragma: scherptediepte
Als eerste begin ik met het uitleggen van het diafragma, dit wordt aangeduid met het ‘f- getal’. Hoe hoger het f-getal, hoe meer van het onderwerp wat je wil vastleggen scherp zal zijn. Dit wordt bepaald door de hoeveelheid licht dat op de sensor valt. Wil je dus een bloem fotograferen en de achtergrond onscherp hebben, dan zul je een groot diafragma (kleine f-waarde) moeten gebruiken. Wil je juist alles scherp hebben (voor-en achtergrond) dan maak je gebruik van een klein diafragma (hoge f-waarde).

Een laag f-getal: de voorgrond is scherp, de achtergrond is onscherp
Een laag f-getal: de voorgrond is scherp, de achtergrond is onscherp

Zelf uitproberen: pak je camera erbij
Pak anders je camera erbij en test het uit door de camera te in te schakelen op de Av-stand (Canon) of de A-stand (Nikon). Heb je een ander merk camera en staat er geen Av of A bij zet hem dan op het programma ‘diafragma voorkeur’. Bij dit programma zal de camera zelf een goede sluitertijd kiezen zodat de foto niet te donker of te licht wordt. Wanneer je nu je camera instelt op de kleinste f-waarde zul je zien dat wanneer je een foto maakt, het onderwerp waar je op richt scherp is en de achtergrond niet. Wanneer je inzoomt kun je dit effect zelfs nog wat vergroten. Door de f-waarde te verhogen en weer een foto te nemen zie je juist de scherpte in de gehele foto toenemen. Hoeveel scherpte er in de foto moet zitten hangt uiteraard van jou als fotograaf af en wat je ermee wilt laten zien. Ik ga meestal uit van een onscherpe achtergrond bij een waarde lager dan f5.6 (afhankelijk van hoe ver je inzoomt) en veel scherptediepte vanaf f8. Het verhaal over 1/3 stops laat ik in deze blog voorlopig achterwege.

Fotograferen landschap
Wanneer je een landschap gaat fotograferen met voldoende licht (overdag), zul je waarschijnlijk geen probleem ondervinden met de sluitertijd. Ik ga er van uit dat je een hoog f-getal gaat gebruiken omdat je alles zoveel mogelijk scherp wilt hebben. Maar is het bijvoorbeeld wat donkerder die dag, dan kan de sluitertijd te lang gaan worden en het beeld wazig worden. Bij een hoger f-getal zal namelijk de sluitertijd gaan toenemen en dan komt het statief om de hoek kijken. Persoonlijk maak je de mooiste (landschap)foto’s in de vroege ochtend en in de avond en dan kun je gewoon niet zonder statief. Tevens hebben de meeste camera’s nog een ‘hulpmiddel’ genaamd ISO-waarde. Hierover later meer.

Test eens uit wat je camera aankan door deze in verschillende omstandigheden te gebruiken en pas daarbij het f-getal aan zodat je achteraf op de computer dit kunt bekijken en beoordelen. Je zult al snel zien dat je met deze functie zoveel meer uit je camera kunt halen. Heel veel succes met oefenen en mocht je vragen hebben dat kun je deze middels een reactie hieronder achterlaten. Ik zal proberen hier zo snel mogelijk op te antwoorden. Blijf in ieder geval de site in de gaten houden want ik zal deze week het vervolg plaatsen over het volgende onderwerp ‘sluitertijd’.

Avatar foto
Bart Teulings

Bart is fotograaf en gek op reizen. Zijn favoriete bestemmingen zijn Noorwegen, IJsland, Finland maar ook Oostenrijk, Zwitserland en Italië. Hij maakt graag lange wandelingen, is een ontzettende muziekliefhebber en in zijn vrije tijd kookt hij graag.

Verder lezen over Fotografie

9 tips om de mooiste vakantiefoto’s te maken met je telefoon

Je hebt met de nieuwste smartphones een fantastische tool in handen, maar moet wel weten hoe je die goed moet gebruiken. Ga je op vakantie en wil je mooie vakantiefoto's maken? Daarvoor zijn er wat slimme trucs die je moet kennen en die vind je in dit artikel.

Lifestyle16.09.2024

9 tips om de mooiste vakantiefoto’s te maken met je telefoon

Review: op reis met de Thule Aspect camerarugzak

Met de Nikon D750 en drie bijbehorende lenzen (27-70, 24 en 50 mm) heb ik vaak een zware cameraset bij me als ik op reis ga. Tot voor kort zaten die gewoon los in een willekeurige rugtas zonder enige vorm van bescherming...

Gadgets23.03.2023

Review: op reis met de Thule Aspect camerarugzak

Met deze kindercamera maken de kids zelf de leukste foto’s!

Zijn je kinderen ook gek op het maken van foto’s? De kids groeien tegenwoordig op met de nieuwste technologische ontwikkelingen. Het maken van foto’s en video’s is voor de meesten geen onbekend terrein. Zeker als p...

Gadgets07.02.2023

Met deze kindercamera maken de kids zelf de leukste foto’s!

Zo maak je foto’s met je iPhone terwijl het vriest – zonder je handschoenen uit te doen

Mocht je op een plek zijn waar het echt mega koud is - Lapland in de winter bijvoorbeeld - dan is fotograferen ineens niet meer zo heel erg leuk. Daarvoor heb je namelijk je handen nodig en bij temperaturen van -25° C w...

Winter09.02.2021

Zo maak je foto’s met je iPhone terwijl het vriest – zonder je handschoenen uit te doen

6 tips voor fotograferen in de sneeuw: zo doe je dat!

Eén van de mooiste natuurfenomenen om te fotograferen is sneeuw. De wereld ziet er zoveel mooier uit als het gesneeuwd heeft. Het bos verandert in een sprookjesachtige setting. Een winter wonderland is een landschap dat...

Winter06.02.2021

6 tips voor fotograferen in de sneeuw: zo doe je dat!

Polaroid Lab laat je leukste vakantiefoto’s tot leven komen!

Heb jij weleens gekeken naar hoeveel foto’s je tijdens je laatste vakantie hebt gemaakt? Misschien zijn het er wel een paar honderd? De meeste zul je gewoon in de filmrol op je telefoon hebben staan - of op de geheugen...

Gadgets15.10.2020

Polaroid Lab laat je leukste vakantiefoto’s tot leven komen!

Vijf redenen om een fotoboek van afgelopen zomer te maken!

De zomer van 2020 is er eentje waarin geschiedenis werd geschreven. Vanaf begin maart stond ieders leven op z’n kop, en niet zo’n beetje ook. Van volledige vrijheid en de wereld rondreizen gingen we naar gesloten gre...

Lifestyle15.09.2020

Vijf redenen om een fotoboek van afgelopen zomer te maken!

Deze 15 foto’s laten zien hoe prachtig de natuur in Ierland is

Ierland is het land van de kelten, kastelen en mythen. En van ruige rotspartijen, spectaculaire kliffen en een groen, glooiend binnenland. Ierland is een van de mooiste natuurbestemmingen van Europa, al is dat zeker niet...

Natuur27.04.2020

Deze 15 foto’s laten zien hoe prachtig de natuur in Ierland is